W mglisty, chłodny wieczór 29 listopada 1830 roku, do Szkoły Podchorążych w Warszawie wbiegł mężczyzna i skierował się do jednej z sal pełnej kadetów słuchających wykładu z taktyki. Pewnym krokiem, nie zastanawiając się, wszedł do auli i zawołał: "Polacy! Wybiła godzina zemsty. Dziś umrzeć lub zwyciężyć potrzeba!" Autorem tych słynnych słów, które przeszły do historii był podporucznik Piotr Wysocki, swoim wystąpieniem dał sygnał do rozpoczęcia jednej z najbardziej dramatycznych nocy w naszych dziejach - nocy listopadowej. Tak rozpoczął się przeciwko zaborcom wielki zryw narodowowyzwoleńczy - powstanie listopadowe, od którego w tym roku mija 190 lat. W szeregi walczących zaangażowali się młodzi patrioci, studenci, szlachta, mieszczanie. Trwające ponad 10 miesięcy powstanie, choć zakończyło się klęską, to miało doniosłe znaczenie międzynarodowe, pokazało, że Polacy nie zapomnieli o swojej niepodległej ojczyźnie i wszelkimi sposobami będą dążyć do wolności. Wśród powstańców nie brakowało osób związanych z Przemyślem, może więc warto udać się w tę mijającą rocznicę na przemyski Cmentarz Główny i zapalić znicz bohaterom tamtych dni. Każdego roku 29 listopada, na pamiątkę nocy listopadowej, obchodzony jest Dzień Podchorążego.

Marcin Duma

Podporucznik Piotr Wysocki (1797-1875)

Cmentarz Główny w Przemyślu grób powstańca listopadowego Wincentego Longchamps de Berier

Cmentarz Główny w Przemyślu grobowiec rodzinny powstańca listopadowego Stanisława Nowiny Giżowskiego

Cmentarz Główny w Przemyślu grobowiec rodzinny powstańca listopadowego Feliksa Lipy Lipskiego